Żyjąca w Jaworznie populacja chomików europejskich została zasilona tuzinem dodatkowych osobników pochodzących z Siemianowic i Piekar Śląskich. Zwierzęta zostały wypuszczone do specjalnych klatek aklimatyzacyjnych ustawionych na polach. Gdy wykopią sobie bezpieczne nory – klatki zostaną usunięte.

Chomiki europejskie w Jaworznie są pieczołowicie chronione przez władze gminy. Jak jednak wykazały badania genetyczne przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, tutejsza populacja tych zwierząt charakteryzuje się bardzo małą różnorodnością genetyczną. Wynika to m.in. z jej izolacji. W efekcie jest mniej odporna na różne zagrożenia związane np. z chorobami czy zmianami warunków klimatycznych. Doświadczenia z innych krajów – np. Francji czy Holandii – pokazują, że problem ten można skutecznie ograniczyć sztucznie wspierając wymianę chomików między różnymi populacjami. Zadania tego – na zlecenie Urzędu Miejskiego w Jaworznie – podjęło się Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”. Organizacja nasza specjalizuje się m.in. w czynnej ochronie zagrożonych gatunków i ma w tej dziedzinie spore osiągnięcia. Udało się nam np. przywrócić polskiej faunie inny zagrożony wyginięciem gatunek gryzonia – susła moręgowanego.

W ramach pierwszej tego typu akcji w Polsce specjaliści z „Salamandry” i UAM odłowili 16 chomików z kilku stanowisk na Górnym Śląsku. Zwierzęta te należą do tej samej linii filogenetycznej co chomiki z Jaworzna – czyli pochodzą z tej samej, dużej populacji, w której do stosunkowo niedawna zachodziła naturalna wymiana osobników. Przerwało ją dopiero poszatkowanie krajobrazu przez człowieka. Spośród schwytanych zwierząt przyrodnicy wybrali tuzin do przesiedlenia. Reszta została wypuszczona w miejscu odłowienia. 15 i 16 lipca 2017 r. przywiezione do Jaworzna chomiki zostały wypuszczone do specjalnie przygotowanych, indywidualnych klatek. Ustawiono je na różnych polach użytku ekologicznego „Chomik europejski”. Każda klatka zajmuje powierzchnię ok. 1,5-2 m2 i nie ma podłogi, dzięki czemu chomik może w niej kopać norę. Konstrukcje te przede wszystkim chronią wypuszczone gryzonie przed drapieżnikami. Gdy chomiki zadomowią się w nowych miejscach (co potrwa zapewne około tygodnia), klatki zostaną rozebrane.

Ponieważ działanie to ma charakter pilotażowy, w jego ramach testowane są między innymi cztery różne konstrukcje klatek aklimatyzacyjnych. Jak na razie – wszystkie dobrze spełniają swoje funkcje, ale różnią się np. pracochłonnością przy rozstawianiu. Zdobyte doświadczenia będą przydatne w kolejnych latach, gdy przedsięwzięcie będzie kontynuowane na nieco większą skalę.

Program ochrony chomika europejskiego w Jaworznie jest dofinansowany przez WFOŚiGW w Katowicach.