Ponieważ niegdyś pospolite w Polsce łyski, czernice, cyraneczki i głowienki w szybkim tempie znikają z naszych wód. Polski Komitet Krajowy Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) zaapelował o wykreślenie ich z listy gatunków łownych i objęcie ochroną. Przedstawił także postulaty zmian w prawie łowieckim. Pisma w tej sprawie wpłynęły do Ministra Środowiska, Głównego Konserwatora Przyrody, Polskiego Związku Łowieckiego oraz posłów i senatorów z komisji zajmujących się środowiskiem. Apel poparty jest szczegółową ekspertyzą.
Od kilkunastu lat przyrodnicy są zaniepokojeni stanem wyżej wymienionych gatunków. Choć polowania na te ptaki stanowią margines pozyskania łowieckiego, mają istotne znaczenie dla ich przetrwania przy obecnej liczebności populacji w Polsce. W ostatnich latach np. liczba zabijanych w ramach polowań łysek odpowiadana ponad połowie szacowanego rocznego spadku ich liczebności w naszym kraju.
Po przeanalizowaniu wyników badań monitoringowych oraz znanych przyczyn obecnego stanu rzeczy, Polski Komitet Krajowy IUCN zwrócił się z wnioskiem o pilne wykreślenie łyski, czernicy, cyraneczki i głowienki z listy gatunków łownych i objęcie ich ścisłą ochroną gatunkową.
- Trwa wielkie wymieranie gatunków spowodowane nieodpowiedzialną, zaborczą gospodarką człowieka. Kontunuowanie polowań na gatunki, których liczebność gwałtownie się kurczy, w tym narażone na wyginięcie w skali globalnej, jak głowienka, jest nieetyczne i nieracjonalne – mówi dr Andrzej Kepel, przewodniczący Komitetu i prezes PTOP „Salamandra”.
Komitet proponuje także modyfikację przepisów i praktyki łowieckiej, by zapobiec działaniom negatywnie wpływającym na ptaki i ogólnie środowisko przyrodnicze. Postuluje:
- zmianę terminów polowań na ptaki wodne, by nie zaczynały się w okresie, gdy te wodzą jeszcze pisklęta,
- wyłączenie polowań na ptaki wodne po zmroku, gdy nie można rozróżnić kaczek i gęsi z gatunków łownych od chronionych;
- wprowadzenie zakazu używania do polowań śrutu ze szkodliwego ołowiu, zwłaszcza w odległości 500 metrów od zbiorników i większych cieków wodnych (postulat ten wynika także z rezolucji międzynarodowej Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt, której Polska jest stroną);
- wprowadzenie obowiązku opierania planów łowieckich dotyczących migrujących ptaków wodnych o wyniki monitoringu ich populacji oraz dokładnego raportowania przez myśliwych, jakie gatunki ptaków wodnych upolowali (z podaniem terminów i gatunków);
- skuteczniejsze ograniczanie liczebności obcych gatunków inwazyjnych wpisanych na listę gatunków łownych.
Uchwała PKK IUCN w tej sprawie oraz ekspertyza, która stanowiła jej podstawę, zostały właśnie wydane drukiem. Wersja elektroniczna opracowania jest dostępna w Internecie na stronie Komitetu.